W dzisiejszych czasach coraz więcej osób boryka się z problemami jelitowymi. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologiczne, wzrasta liczba przypadków zespołu jelita drażliwego (IBS) oraz innych problemów trawiennych, z których cierpi coraz większa część społeczeństwa. Przewlekły stres, niezdrowa dieta i szybkie tempo życia mają negatywny wpływ na nasz układ pokarmowy. Dlatego tak ważne jest, by zadbać o zdrowie jelit w sposób świadomy i odpowiedzialny, co ma kluczowy wpływ na nasze ogólne samopoczucie. Dziś porozmawiamy z dietetyczką kliniczną i psychodietetyczką Poradni Dietetycznej Szpitala im. Rudolfa Weigla w Blachowni, mgr Katarzyną Stankow, o tym, jak zadbać o zdrowie jelit w codziennym życiu.
Obecnie problemy jelitowe są dość powszechne. Co wpływa na zdrowie naszych jelit?
Tak, to prawda. Żyjemy szybko, jemy w pośpiechu i często wybieramy byle co i byle jak. Styl życia ma ogromne znaczenie dla zdrowia układu pokarmowego.
Jakie produkty najbardziej wspierają zdrowie jelit?
Przede wszystkim warto sięgać po produkty, które działają przeciwzapalnie, poprawiają perystaltykę jelit i wspierają mikrobiotę jelitową. Należą do nich: warzywa i owoce bogate w błonnik, szczególnie rozpuszczalny, takie jak jabłka, gruszki, marchew, brokuły czy buraki – one regulują wypróżnienia i wspierają florę bakteryjną. Ważne są też produkty fermentowane, jak kefir, jogurt naturalny, kiszona kapusta czy ogórki kiszone, które zawierają naturalne probiotyki wspomagające równowagę mikrobioty. Produkty pełnoziarniste, takie jak pełnoziarniste pieczywo, kasze czy płatki owsiane, dostarczają błonnika i wspierają trawienie. Tłuszcze roślinne, zwłaszcza bogate w omega-3 – oliwa z oliwek, siemię lniane czy orzechy włoskie – działają przeciwzapalnie i korzystnie wpływają na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Dodatkowo imbir, mięta i koper włoski łagodzą wzdęcia i wspomagają trawienie, choć osoby z refluksem powinny unikać mięty, bo pobudza wydzielanie soków żołądkowych i rozluźnia zwieracze przełyku.
Jakie objawy mogą świadczyć o problemach z układem pokarmowym?
Problemy te mogą się objawiać na wiele sposobów. Najczęstsze symptomy to wzdęcia, gazy, uczucie pełności lub ciężkości po posiłkach, zgaga, refluks, biegunki lub zaparcia, bóle brzucha o różnym charakterze, nudności, wymioty, niestrawność czy odbijanie oraz spadek apetytu. Warto też zwrócić uwagę na mniej oczywiste objawy, takie jak przewlekłe zmęczenie – często związane z dysbiozą jelitową, zmiany skórne (np. trądzik czy egzemy), bóle głowy, szczególnie napięciowe, a także spadek masy ciała wynikający z problemów z wchłanianiem składników odżywczych. Jeśli te objawy powtarzają się, dobrze jest skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem klinicznym, ponieważ mogą one wskazywać na schorzenia takie jak zespół jelita drażliwego, SIBO, nietolerancje pokarmowe, celiakię, refluks czy stany zapalne jelit.
Jakie błędy żywieniowe najczęściej szkodzą trawieniu?
Najczęstsze błędy to przede wszystkim zbyt mała ilość błonnika w diecie, co prowadzi do zaparć, zaburzeń mikrobioty i spowolnienia perystaltyki jelit, a w efekcie może powodować poważne problemy zdrowotne. Jedzenie w pośpiechu i bez dokładnego przeżuwania utrudnia trawienie i zwiększa ryzyko wzdęć czy niestrawności, ponieważ dobrze pogryzione jedzenie jest lepiej przyswajane. Nadmierne spożycie cukru i produktów wysoko przetworzonych pogarsza stan flory jelitowej i może nasilać stany zapalne. Zbyt duże porcje oraz jedzenie tuż przed snem przeciążają układ pokarmowy, zwiększając ryzyko refluksu i niestrawności. Zbyt tłuste lub smażone potrawy spowalniają opróżnianie żołądka, powodując zgagę, uczucie ciężkości i bóle brzucha. Pomijanie posiłków lub nieregularne jedzenie może zaburzyć rytm pracy układu pokarmowego i wydzielanie enzymów trawiennych.
Czy to dobry moment, żeby zadbać o zdrowie jelit?
Zdecydowanie tak! Zbliżające się lato to świetna okazja, aby wprowadzić zmiany w diecie i zacząć dbać o swoje jelita. Pamiętajmy, że to, co kładziemy na talerz, ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Nie traktujmy organizmu jak śmietnik – dajmy mu wartościowe, odżywcze produkty, a na pewno się nam odwdzięczy dobrym samopoczuciem i zdrowiem.
Mgr Katarzyna Stankow – dietetyczka kliniczna, psychodietetyczka. Specjalizuje się w żywieniu w chorobach metabolicznych, autoimmunologicznych oraz onkologicznych dla dzieci i dorosłych.
Poradnia Dietetyczna, tel.: 34 399 21 13
