Leczenie ortodontyczne – jakie korzyści zyskujemy korygując wady zgryzu? - Scanmed

Leczenie ortodontyczne – jakie korzyści zyskujemy korygując wady zgryzu?

Do ortodonty najczęściej zgłaszamy się z krzywymi zębami, w celu poprawy estetycznej. Jednak proste zęby to nie tylko ładny uśmiech, ale również dbałość o zdrowie. Nieprawidłowy zgryz utrudnia rozdrabnianie pokarmu, co może skutkować problemami z trawieniem i układem pokarmowym. Proste zęby to mniej problemów ze stawami skroniowo-żuchwowymi, a także ułatwiona higiena, a więc i mniejsze ryzyko wystąpienia próchnicy – mówi lek. stom. Elżbieta Zgłobicka, stomatolog i ortodonta z Centrum Medycznego Scanmed w Krakowie.

Pani Doktor, ortodoncja kojarzy się głównie z zakładaniem aparatu na skrzywione zęby. Jednak to nie jest cały zakres, którym zajmuje się ta specjalizacja.

Lek. Elżbieta Zgłobicka: niestety faktycznie tak jest, że ortodoncja kojarzy się głównie z aparatem prostującym zęby. Najczęściej zgłaszają się pacjenci, którzy nie są zadowoleni z wyglądu swoich zębów. Należy jednak pamiętać, że leczenie aparatem stałym nie zmieni koloru, kształtu zębów, ani nie zlikwiduje istniejących przebarwień. Leczenie ortodontyczne jest pierwszym krokiem, po którym następuje leczenie protetyczne, implantologiczne, czy periodontologiczne, oczywiście jeśli zachodzi taka konieczność. Po ściągnięciu aparatu, celem dalszej poprawy estetyki zębów należy kontynuować leczenie np. zakładając korony, mosty, czy implanty.

W takim razie kiedy i z jakimi dolegliwościami zgłosić się do ortodonty?

Pierwsza wizyta w przypadku dziecka powinna odbyć się w 7. roku życia – wtedy, kiedy ma już wszystkie szóstki (są to pierwsze stałe zęby trzonowe),  a kolejne zęby stałe wyrzynają się poza łukiem zębowym. Warto również przyjść do ortodonty, kiedy dziecko ma często otwartą buzię, oddycha przez usta, chrapie, zgrzyta zębami, nie ma przerw między zębami mlecznymi i wówczas zęby stałe, mogą się tłoczyć, gryzie przedmioty, ma wadę wymowy, gdy zauważymy asymetrię twarzy albo nietypowy profil. W tym wieku możemy już małemu pacjentowi założyć aparat stały – omijając zęby mleczne, ewentualnie zdecydować o aparacie ruchomym.

Pacjenci dorośli, jak już wspomniałam, zgłaszają się głównie do ortodonty z krzywymi zębami. Na wizytę konsultacyjną należy przyjść gdy pojawiają się problemy takie jak: stłoczone lub starte zęby, problem z zamykaniem ust, bóle głowy, bóle w stawach skroniowo-żuchwowych.

Czym może skutkować zaniedbanie leczenia wad zgryzu?

Jeżeli u pacjentów dochodzi do przedwczesnej utraty zębów mlecznych, może to skutkować brakiem miejsca dla kolejnych zębów stałych, mogą one się tłoczyć lub wyrzynać poza łukiem. Nieprawidłowy zgryz utrudnia rozdrabnianie pokarmu, co może skutkować problemami z trawieniem i układem pokarmowym. Poza tym zęby proste dużo łatwiej się czyści. Stłoczone, krzywe zęby są bardziej podatne na występowanie próchnicy. Proste zęby to również mniej problemów ze stawami skroniowo-żuchwowymi. Nieleczony zgryz otwarty  skutkuje wadami wymowy, oddychaniem przez usta co wiąże się suchą jamą ustną i problemami ze śluzówką.

Warto też zwrócić uwagę na wędzidełko wargi górnej oraz podjęzykowe. Często wędzidełko wargi górnej, które penetruje brodawkę, może prowadzić do dużej przerwy między jedynkami górnymi (diastemy). Natomiast zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe, może powodować wady wymowy, trudności z połykaniem, ssaniem czy żuciem, a nienaturalna praca języka może powodować wadę zgryzu. Więc ja jako ortodonta zwracam uwagę na wędzidełka i wysyłam pacjentów do specjalisty w celu ich ewentualnego podcięcia.

Jak długo trwa leczenie ortodontyczne?

Czas trwania leczenia wady zgryzu jest bardzo indywidualny i zależy od samej wady i współpracy z pacjentem. Przeważnie trwa od 1,5 do 2 lat u pacjenta dorosłego. Leczenie dzieci jest zdecydowanie krótsze, tutaj bardzo istotna jest dbałość o higienę jamy ustnej.

Czy trzeba się jakoś przygotować do pierwszej wizyty u ortodonty?

Na pewno zęby muszą być bez ubytków i po pełnej higienizacji (skaling + piaskowanie – najlepiej kilka dni przed założeniem aparatu). Należy wykonać również zdjęcie pantomograficzne (tzw. panorama zębów), żeby można było sprawdzić, czy np. nie trzeba usunąć ósemek i żeby ocenić stan pozostałych zębów. Pierwsza wizyta jest konsultacyjna, na której przeprowadzamy wywiad z pacjentem, pobieramy wyciski pod modele diagnostyczne, wykonujemy zdjęcia zewnątrz i wewnątrzustne zlecamy wykonanie zdjęcia cefalometrycznego, aby wykonać analizę cefalometryczną i po wstępnie ustalonym planie leczenia decydujemy o podjęciu współpracy i wyznaczamy termin na założenie aparatu. W całym procesie bardzo ważna jest współpraca pacjenta z lekarzem – tylko w ten sposób osiągniemy zamierzone efekty.

U kogo nie wdraża się leczenia ortodontycznego?

Czasem okazuje się, że niektórzy pacjenci nie potrzebują takiego leczenia, bo mają na przykład lekkie stłoczenie dotyczące pojedynczego zęba, więc ta wada jest bardzo mała. Ale są takie wady, szczególnie wady 3 klasy, kiedy żuchwa i broda są bardzo wysunięte do przodu, zęby górne są za zębami dolnymi. Najczęściej są to wady operacyjne i potrzebna jest tu współpraca chirurga i ortodonty. Czasem, gdy widzę iskierkę nadziei, stosuję leczenie ortodontyczne kamuflażowe – jeżeli jest możliwość, usuwamy stłoczone zęby, poszerzamy szczękę i trochę poprawiamy w ten sposób wygląd twarzy, profil i ułożenie zębów, ale efekt nie będzie tak dobry, jak po zabiegu operacyjnym.

Jak wygląda przebieg leczenia ortodontycznego?

Najpierw zakładamy górny łuk, po 3-4 miesiącach zakładamy łuk dolny, w niektórych przypadkach zakładane są oba łuki na jednej wizycie – decyduję o tym indywidualnie. Wizyty kontrolne są regularne, na początku leczenia co 4-6 tygodni. Na późniejszym etapie przerwy pomiędzy wizytami mogą się wydłużyć. Na tych kontrolach wymieniamy łuki i ligatury, dodajemy dodatkowe elementy w zależności od przypadku, sprawdzamy jak postępuje leczenie oraz czy higiena jest odpowiednia.

Czasami pacjenci obawiają się, że w trakcie leczenia ortodontycznego nie można wykonywać czyszczenia w postaci piaskowania czy skalingu – można, a nawet należy to robić, by pozbyć się osadu i kamienia. Jeżeli w trakcie takiego czyszczenia spadnie zamek, nic się nie stanie, ortodonta będzie mógł to poprawić. Pacjenci powinni również unikać twardych pokarmów, które mogą uszkodzić aparat, czy właśnie sprawić, że spadnie zamek. Chodzi o niejedzenie np. orzechów, marchewek, popcornu, a twardsze owoce takie jak jabłko najlepiej drobniej pokroić. Jeśli już coś się z aparatem stanie, nie należy panikować, tylko zadzwonić do ortodonty i umówić się na najbliższy termin, by poprawić co trzeba. Należy przygotować się na to, że w trakcie leczenia ortodontycznego zęby mogą się ruszać – czasem pacjenci obawiają się, że wypadną, ale to się nie wydarzy.

Bardzo ważna jest też codzienna higiena. Jeżeli pacjent od pierwszej wizyty ma bardzo złą higienę i jej nie poprawi, to współpraca będzie trudna, a po zdjęciu aparatu mogą się pojawić przebarwienia na zębach oraz liczne ubytki próchnicowe i odwapnienia. Higiena przy aparacie to podstawa – myjemy zęby rano i wieczorem oraz po każdym posiłku. Warto mieć zawsze przy sobie szczoteczkę i pastę do zębów, czy szczoteczki do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. Po napojach takich jak herbata czy kawa, należy przepłukać jamę ustną przynajmniej wodą, by uniknąć osadu.

Niektórzy pacjenci obawiają się, że aparat będzie bardzo widoczny i chcą tego uniknąć. Czy są rozwiązania bardziej subtelne niż klasyczny aparat z metalowymi zamkami?

Pacjent może wybrać jaki aparat założymy – możemy użyć tzw. estetycznych zamków (aparat kryształowy), które są mniej widoczne. Natomiast to nie jest rozwiązanie dla wszystkich. Konieczna jest tu doskonała dbałość o higienę, dodatkowo trzeba stosować odpowiednią dietę – estetyczne ligatury przebarwiają się szybciej niż kolorowe. Możemy na przykład założyć na górny łuk zamki  kryształowe, a na dolny metalowe. Zawsze razem z pacjentem szukamy dobrych, skutecznych i odpowiadających jego potrzebom rozwiązań.

Czy efekt po zdjęciu aparatu jest stały? Czy jednak potem leczenie jest kontynuowane w inny sposób?

Po zdjęciu aparatu bezwzględnie konieczna jest retencja. Zazwyczaj stosujemy ruchomą płytkę retencyjną na górę, zakładamy ją na noc. Na dół najczęściej zakładamy retainer, czyli metalowy drucik na językowe powierzchnie zębów dolnych. O doborze płytki lub retainera decyduje lekarz, mając na uwadze cały proces leczenia i jego efekt, a także wadę sprzed założenia aparatu ortodontycznego.

Konieczne jest również kontynuowanie wizyt kontrolnych, choć na tym etapie są one już rzadsze. Pierwsza jest 3 miesiące po zdjęciu aparatu. Potem za kolejne 6 miesięcy, później po 8 miesiącach i po roku. Należy pamiętać o tych wizytach, by ortodonta mógł mieć pod kontrolą cały proces po zdjęciu aparatu.

Lek. stom. Elżbieta Zgłobicka – stomatolog i ortodonta. Jest absolwentką wydziału lekarsko-dentystycznego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, studia medyczne ukończyła w 2007 roku. Od ponad 12 lat mieszka i pracuje w Krakowie. W praktyce lekarskiej stawia na rozwój i pogłębianie wiedzy. Jest otwarta, komunikatywna, ze spokojem, cierpliwością i dobrym humorem podchodzi do pacjenta. Z chęcią odpowiada na każde pytanie dotyczące leczenia oraz wyjaśnia wszelkie zagadnienia związane z danym przypadkiem. Od wielu lat zajmuje się ortodoncją, wciąż podnosi swoje kwalifikacje uczestnicząc w licznych kursach i sympozjach. Prywatnie – aktywność fizyczna jest dla niej bardzo ważna.

Wizytę można umówić online przez e-scanmed.pl lub dzwoniąc na infolinię: 12 629 88 00.

Pakiety badań E-sklep Złóż deklarację
POZ
Umów wizytę top