Decyzja rodziców o pójściu z dzieckiem do psychologa nie należy do łatwych. Jednak pomoc specjalisty może okazać się kluczowa w prawidłowym rozwoju dziecka i wypracowaniu sposobów na radzenie sobie w różnych sytuacjach społecznych, czy z własnymi emocjami. O tym kiedy pójść z dzieckiem do psychologa i jak wygląda taka wizyta opowiada mgr Magdalena Siwek, psycholog ze Scanmed Psyche w Krakowie.
Rodzicom czasem trudno zorientować się, kiedy dziecko wymaga pomocy psychologicznej. Kiedy trzeba skorzystać z pomocy specjalisty? Na jakie objawy warto zwrócić uwagę?
Do psychologa dziecięcego najlepiej zgłosić się w momencie, gdy zaobserwowane początkowo objawy nie ustają, a w szczególności gdy następuje ich nasilenie. Należy również zgłosić się, gdy placówka edukacyjna informuje, iż zachowanie dziecka utrudnia mu funkcjonowanie np.: w grupie lub w trakcie nauki. Rodzica powinny zaniepokoić objawy, takie jak: zaburzenia zachowań społecznych (np.: nieadaptacyjne zachowania w stosunku do rówieśników, wysoki stopień wycofania), trudności adaptacyjne (np.: odmowa przyjmowania posiłków, brak zaangażowania w zajęcia lub aktywności grupowe), zaburzenia emocjonalne (np.: wybuchy płaczu, złości lub agresji, apatia dziecka, nieadekwatne reakcje dziecka w różnych sytuacjach społecznych) czy trudności w nauce (np.: zaburzenia uwagowe, jak trudności w skupieniu się, wyraźnie niższy poziom wykonywania zadań w stosunku do rówieśników i norm wiekowych, trudności z wykonaniem konkretnych zadań).
O jakich problemach mogą świadczyć wymienione wyżej objawy?
Wymienione przeze mnie wcześniej objawy mogą świadczyć o takich zaburzeniach jak: zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), zespół deficytu uwagi (ADD), spektrum autyzmu, zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia społeczno-emocjonalne (mogą wynikać np.: z trudnej sytuacji rodzinnej), dysleksja. Ale rozpoznanie konkretnego zaburzenia wymaga rozmowy z rodzicami, dzieckiem, obserwacji jego zachowania.
W jaki sposób psycholog może pomóc dziecku? Jak wygląda terapia dziecięca?
Psycholog może pomóc wykorzystując różne techniki diagnozy lub terapii. Diagnoza uzyskana od psychologa może pomóc w dalszym leczeniu dziecka oraz w uzyskaniu dla niego orzeczenia do przedłożenia w placówce edukacyjnej. Przede wszystkim chcemy rozpoznać problem i pokazać dziecku np. sposoby na radzenie sobie z emocjami, wyciszenie, poprawić jego funkcjonowanie społeczne i wesprzeć rozwój psychologiczny.
Terapia dziecięca polega przede wszystkim na odpowiednim rozpoznaniu problemów dziecka i na pracy nad nimi lub skierowaniem dziecka do właściwego specjalisty, zajmującego się zdiagnozowanym problemem. Czas trwania spotkania jest uzależniony przede wszystkim od wieku dziecka oraz jego możliwości skupienia się – im młodsze dziecko, tym zazwyczaj spotkanie będzie trwało krócej. Ważnym dla efektywności terapii jest dobranie metod w taki sposób, aby dziecko mogło zaangażować się w spotkania. Jednakże podstawową i najważniejszą zasadą jest komfort dziecka w trakcie spotkania z terapeutą i zbudowanie z nim przyjaznej i empatycznej więzi, pozwalającej dziecku zaufać specjaliście.
Czy w spotkaniach psychologa z dzieckiem zawsze musi/powinien towarzyszyć rodzic? Czy rodzice powinni przychodzić razem lub może naprzemiennie?
Przy pierwszej wizycie dobrze jest, aby uczestniczył rodzic, jako opiekun dziecka i osoba mogąca wprowadzić dodatkowe informacje na temat rozwoju i ewentualnych problemów dziecka. W zależności od wieku i komfortu dziecka rodzic może być obecny w trakcie wizyty. Jednakże ze względu na to, iż terapia dotyczy dziecka, zalecane jest, aby spotkania odbywały się bez rodziców. Może to być pomocne w przypadku, gdy problemy dziecka dotyczą jego sytuacji rodzinnej lub się z niej wywodzą. Nie ma wskazania co do tego, czy rodzice powinni przychodzić razem lub naprzemiennie, ważne jest przekazanie informacji na temat dziecka przez psychologa opiekunowi (informacji, które dziecko zgodziło się przekazać rodzicowi) oraz otrzymanie informacji dodatkowych lub uzupełniających od rodzica.
Czy jedno spotkanie wystarczy? Czy jednak rodzice powinni spodziewać się serii spotkań, które pozwolą lepiej przyjrzeć się problemowi?
Liczba spotkań zależy od problemów, z jakimi dziecko przychodzi do psychologa i od tego, jakie wcześniej zostały podjęte kroki przez rodziców. Np.: w przypadku gdy rodzice przychodzą do psychologa po uprzednich konsultacjach z placówką edukacyjną w sprawie problemów uwagowych dziecka, psycholog może przeprowadzić dodatkową diagnozę, polegającą na zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu testów, których wynik wskaże na zespół nadpobudliwości psychoruchowej. W takim przypadku psycholog kieruje dziecko do neurologa w celu ostatecznego potwierdzenia diagnozy. Gdy problem jest bardziej złożony lub na wczesnym etapie rozpoznania, może być wymagana kilkukrotna wizyta u psychologa w celu przeprowadzenia dokładnej obserwacji i postawienia odpowiedniej diagnozy.
W jaki sposób psycholog wspiera rodziców?
Psycholog może wesprzeć rodziców psychoedukacją, czyli zapoznaniem rodziców z charakterystyką problemów dziecka i sposobami radzenia sobie z nimi lub zaproponowaniem wizyt u psychologa, psychiatry, grup wsparcia zajmujących się osobami dorosłymi. Specjalista może odpowiedzieć również na pytania i wątpliwości rodziców, dlatego ważna jest tu szczerość i otwartość w rozmowie z psychologiem.
Czym grozi brak reakcji na wspomniane na początku objawy, a zatem niezapewnienie dziecku wsparcia psychologa?
Brak reakcji ze strony rodziców może grozić stopniowym pogłębianiem się problemów dziecka, zbyt późnym wprowadzeniem leczenia lub terapii, a zatem obniżeniem ich skuteczności lub w przypadku problemów społecznych – ryzykiem alienacji dziecka przez grupę rówieśniczą, co może doprowadzić do rozwoju kolejnych problemów oraz problemów adaptacyjnych dziecka na późniejszych etapach rozwojowych. Dlatego tak ważne jest, by rodzic, gdy jest zaniepokojony zachowaniem dziecka lub dostaje informacje z placówki edukacyjnej o problemach pociechy, zapisał dziecko do psychologa.
Pamiętajmy o tym, że wizyta u psychologa ma zapewnić dziecku poprawny rozwój emocjonalny i psychologiczny. Nie bagatelizujmy niepokojących objawów.
Mgr Magdalena Siwek – Ukończyła pięcioletnie studia magisterskie na kierunku psychologia stosowana Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz roczne studia podyplomowe na kierunku pomoc psychologiczna i interwencja kryzysowa Wyższej Szkoły Europejskiej im. Ks. Józefa Tischnera. Doświadczenie jako psycholog zdobywała w Publicznym Przedszkolu „Wesoła Pomarańcza”, a praktyki odbywała w Szpitalu Specjalistycznym im. Stefana Żeromskiego, Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera i w Miejskim Centrum Opieki w Krakowie. Brała udział m.in. w warsztacie „Życie psychoterapeuty. Wybrane wstępne wyniki obserwacji grupy badanej (n=1) podczas 25 lat pracy w jednym miejscu” oraz występowała na Ogólnopolskiej Studencko-Doktoranckiej Konferencji Naukowej „Psychodebiuty”.
W Scanmed Psyche przyjmuje dzieci od 3 do 13 r.ż. Prowadzi konsultacje, terapie oraz warsztaty dla dzieci i młodzieży.
Potrzebujesz wsparcia psychologicznego dla swojego dziecka? Znajdziesz je w Scanmed Psyche!
Zapisy:
- w placówce: ul. Podgórska 36, Kraków
- telefonicznie: 606 605 950
- online: https://www.e-scanmed.pl/ron-www/magdalena-siwek/krakow-14
