Czerniak jest złośliwym nowotworem skóry. W Polsce odnotowuje się około 2 500 – 3 000 zachorowań rocznie, a szacunki wskazują, że co 10 lat liczba ta będzie się podwajać. Wykrycie czerniaka na wczesnym etapie choroby pozwala na wyleczenie niemal 100% chorych. 12 maja obchodzimy Europejski Dzień Walki z Czerniakiem. Dlatego przypominamy jak zadbać o odpowiednią profilaktykę, by nowotwór nas nie zaskoczył.
Czerniak – co to jest?
Czerniak stanowi tylko 6% wszystkich nowotworów skóry, ale aż 80% chorych na czerniaki umiera. Charakteryzuje się intensywnym przebiegiem – agresywnym wzrostem i licznymi przerzutami. Często przypomina wyglądem pieprzyk, ale dość łatwo go odróżnić. We wczesnym etapie jest to zmiana płaska, niesymetryczna, wielobarwna, mająca nierówne brzegi. Na późniejszym etapie zaawansowania zmiana może być uwypuklona (wyczuwalne zgrubienie). Najczęściej pojawia się na skórze, w rzadszych przypadkach może wystąpić także w obrębie błon śluzowych czy na gałce ocznej. W Polsce umieralność na czerniaka skóry jest o około 20% wyższa, niż średnia w Unii Europejskiej.
Czy jestem w grupie ryzyka?
Czerniak może być przekazywany genetycznie, ale istnieje też grupa innych czynników zwiększających ryzyko zachorowania. Zaliczamy do nich między innymi:
- przebywanie na pełnym słońcu w godzinach południowych
- jasną karnację
- dużą liczbę barwnikowych znamion
- korzystanie z solarium
- oparzenia słoneczne
Profilaktyka – podstawa walki z czerniakiem
Podstawowym badaniem pozwalającym na wczesne wykrycie czerniaka jest dermatoskopia. Może ją wykonać dermatolog lub chirurg onkolog. To bezbolesne badanie, w trakcie którego lekarz pod odpowiednim powiększeniem może obejrzeć każdą zmianę skórną. Jest jednak wiele czynników, na które sami możemy mieć wpływ. Należy ograniczyć ekspozycję na słońce, a gdy nie możemy go uniknąć, trzeba zadbać o odpowiedni ubiór (nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne, przewiewne ubrania – bluzka z długim rękawem, spodnie z długą nogawką) i zastosowanie kremów z filtrem UV. Warto również zrezygnować z korzystania z solarium. Raz w roku należy wykonać dermatoskopię, ale koniecznie przez cały rok trzeba obserwować swoją skórę. W przypadku pojawienia się nowej zmiany lub zauważenia czegoś niepokojącego w już istniejących, należy niezwłocznie udać się na takie badanie.
Jak leczy się czerniaka?
Leczenie czerniaka polega przede wszystkim na wycięciu zmiany skórnej. Jeśli nowotwór został wykryty na wczesnym etapie – może to być wystarczające. Jeśli jednak etap rozwoju był bardziej zaawansowany czy nastąpiły przerzuty, stosuje się leczenie farmakologiczne (immunoterapia, leczenie celowane molekularnie), wycięcie przerzutów czy chemioterapię.
Warto jednak pamiętać, że wczesne wykrycie choroby daje ogromne szanse na całkowitą uleczalność. Stopień zaawansowania procesu nowotworowego jest wyznacznikiem przeżywalności!
Dermatoskopię wykonasz w naszych placówkach:
