Mięśnie dna miednicy pełnią bardzo ważną rolę w naszym codziennym życiu. Ich zadaniem jest utrzymanie we właściwym położeniu organów znajdujących się w miednicy mniejszej, wypełniając przestrzeń miednicy kostnej od dołu oraz biorąc udział w podstawowych funkcjach życiowych organizmu takich jak kontynencja, wydalanie, rozmnażanie. Mięśnie te szczególnie są obciążone w okresie ciąży, podczas ciężkiej pracy fizycznej, po zabiegach operacyjnych, a także w przypadku nieprawidłowego stylu życia. Przy zaburzeniach pracy mięśni dna miednicy mogą występować takie objawy jak nietrzymanie moczu, gazów, stolca, a także obniżenie lub wypadanie narządów.
Z pomocą przy tych dolegliwościach przychodzi fizjoterapia uroginekologiczna (dla kobiet) lub urologiczna (dla mężczyzn): Dzięki niej wiele kobiet i mężczyzn może uporać się ze swoimi wstydliwymi problemami, które wciąż w naszym społeczeństwie są tematami tabu, przyjmuje się je za normę lub uważa za problem nie do rozwiązania – mówi magister fizjoterapii Paulina Marciniszyn z Centrum Medycznego Scanmed w Krakowie przy ul. Armii Krajowej 5.
Na czym polega fizjoterapia uroginekologiczna? Komu jest zalecana?
Mgr Paulina Marciniszyn: Fizjoterapia uroginekologiczna to coraz bardziej popularna dziedzina fizjoterapii, która skupia się na szeroko pojętym zdrowiu intymnym kobiet i mężczyzn. Mowa tu głównie o problemach związanych z wszelkimi dysfunkcjami dna miednicy. Jej zakres jest bardzo szeroki, ponieważ obejmuje pracę z kobietami na każdym etapie ich życia, m.in. wspiera zdrowie seksualne, łagodzi dolegliwości związane z bolesnym miesiączkowaniem, wspiera kobiety w okresie ciąży i połogu, przygotowuje do porodu zarówno naturalnego jak i poprzez cesarskie cięcie. Zajmuje się również problemami funkcjonalnymi mięśni dna miednicy przede wszystkim takimi jak, nietrzymanie moczu, gazów i stolca a także zaburzeniami statyki narządów. Ze schorzeniami dna miednicy borykają się też mężczyźni, którzy coraz częściej zgłaszają się po pomoc do fizjoterapeutów.
Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?
Niezmiernie istotnym aspektem w fizjoterapii uroginekologicznej jest szczegółowy wywiad o aktualnym stanie zdrowia i przeszłości ginekologicznej. Kolejnym ważnym krokiem jest przeprowadzenie diagnostyki. Oceniam postawę pacjentki, to jak się porusza, siada, kładzie, oddycha, ponieważ już na tym etapie można zauważyć pierwsze nieprawidłowości czy napięcia w ciele. Staram się podchodzić do pacjentki holistycznie, więc poświęcam uwagę temu, jak wygląda jej codzienne funkcjonowanie, pytam o charakter pracy, codzienną aktywność i wiele innych aspektów mogących mieć pośredni wpływ na schorzenie. Wiele problemów uroginekologicznych wynika z wieloletnich zaniedbań, niewiedzy oraz z nieprawidłowych nawyków, które należy wyeliminować w pierwszej kolejności. W innym przypadku będą one wpływać na jakość terapii.
W Centrum Medycznym przy ul. Armii Krajowej 5 w Krakowie będą się odbywały grupowe zajęcia fizjoterapii dla kobiet w ciąży i po porodzie. Jak będą wyglądały?
Świadoma aktywność fizyczna w ciąży jest bardzo ważna. Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego, kobietom w ciąży, u których nie ma przeciwwskazań medycznych, zaleca się wykonywanie około 30 min dziennie aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności przez większość lub wszystkie dni tygodnia. Dlatego zajęcia grupowe dla ciężarnych są dobrym pomysłem na bezpieczną, odpowiednią dla stanu ciężarnych aktywnością i sposobem na miłe spędzenie czasu. Zwykle zajęcia te odbywają się w niewielkich grupach, maksymalnie 5-osobowych, co zapewnia kameralną atmosferę. Zajęcia grupowe w Centrum Medycznym Scanmed są prowadzone przez fizjoterapeutkę uroginekologiczną. Ćwiczenia z reguły są dobierane tak, aby mogły w nich uczestniczyć kobiety o dowolnym stopniu sprawności fizycznej w każdym trymestrze ciąży. Jedynym warunkiem udziału w ćwiczeniach jest zgoda lekarza prowadzącego ciążę i zaświadczenie o braku przeciwwskazań.
Jak wygląda fizjoterapia mięśni dna miednicy dla mężczyzn?
Fizjoterapia dna miednicy mężczyzn, obejmuje szczegółowy wywiad medyczny oraz pełną ocenę funkcjonalną, na podstawie której dobierane jest indywidualne postępowanie terapeutyczne. Jedyną różnicą jest to, że ocena ta obejmuje badanie rektalne. U kobiet zwykle takie badanie odbywa się przezpochwowo. Do gabinetu trafiają najczęściej mężczyźni, którzy borykają się z problemem nietrzymania moczu w wyniku przeprowadzonej prostatektomii. Z terapii mogą skorzystać również panowie, którzy mają problem z osłabionym lub zbyt napiętym (hipertonicznym) dnem miednicy. Innymi schorzeniami, którym staramy się zaradzić, są zaburzenia erekcji, przedwczesny wytrysk, pęcherz nadaktywny oraz wszelkie bóle okolic krocza i miednicy. Fizjoterapia może być również zastosowana w sytuacji przygotowania do zabiegów urologicznych i proktologicznych, a także w przypadku przewlekłych zaparć, zespołów bólowych kości guzicznej, neuralgii nerwu sromowego oraz nietrzymania gazów i stolca.
Na wizycie, w zależności od problemu z jakim mamy do czynienia, terapeuta może pracować manualnie. Każdorazowo pacjent uczony jest prawidłowych nawyków dnia codziennego, ma dobrany indywidualny program ćwiczeń, odpowiedni do schorzenia. Fizjoterapeuta prowadzi również naukę samokontroli, która umożliwia pacjentom czerpanie długoterminowych korzyści z terapii.
Czy są jakieś przeciwwskazania do fizjoterapii uroginekologicznej?
Do przeciwwskazań należą przypadłości takie jak wszelkiego rodzaju krwawienia z dróg rodnych, ciąża i jej powikłania, I trymestr ciąży, stany zapalne i infekcje dróg rodnych, choroby wirusowe jak HIV, WZW, HPV oraz traumy między innymi o podłożu seksualnym.
Mgr Paulina Marciniszyn to absolwentka Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Specjalizuje się w pracy z kobietami w ciąży i po porodzie oraz z problemami uroginekologicznymi. Stale poszerza swoją wiedzę, o czym świadczą liczne szkolenia z zakresu fizjoterapii uroginekologicznej, m.in. Fizjoterapia w nietrzymaniu moczu i stolca oraz w obniżeniu narządów miednicy mniejszej Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego. Obecnie jest fizjoterapeutką uroginekologiczną w Centrum Medycznym Scanmed w Krakowie przy ul. Armii Krajowej 5.
