Nowoczesne formy antykoncepcji dla kobiet to zdrowsza i łatwiejsza forma zastępująca tradycyjne metody, np. tabletki antykoncepcyjne. Wkładki domaciczne (tzw. spirale) i implanony (implanty antykoncepcyjne wszczepiane w ramię), bo o nich tu mowa, przy zachowaniu wysokiej skuteczności, pozwalają zapomnieć o codziennym przyjmowaniu doustnej antykoncepcji. – Stosowanie nowoczesnych metod antykoncepcji warto rozważyć w przypadku obfitych bolesnych miesiączek lub gdy nie planuje się ciąży przez najbliższe 3-6 lat. Wkładkę lub implant można wyciągnąć w każdej chwili – zaznacza dr Jakub Walkiewicz, specjalista ginekolog z Centrum Medycznego Scanmed w Poznaniu.
Panie doktorze, wkładki domaciczne i implanony to jedne z nowoczesnych metod antykoncepcyjnych. W jaki sposób działają? Jak długo są skuteczne? Czy mają jakieś skutki uboczne?
Dr Jakub Walkiewicz: Wkładki wewnątrzmaciczne (inaczej nazywane spiralą) mają najmniejszą ilość skutków ubocznych – obecnie jest to najbezpieczniejsza metoda antykoncepcyjna, a przy tym cechuje się największą skutecznością. Kolejnym atutem antykoncepcji przy użyciu wkładek jest to, że jest to metoda wieloletnia – działa przez około 5-6 lat w zależności od wkładki. Pacjentka po jej założeniu musi regularnie (co 6-12 miesięcy) chodzić na kontrole by sprawdzić czy wkładka jest w odpowiednim miejscu. Poza tym wkładka jest „bezobsługowa” i pacjentka może zapomnieć o jej istnieniu. Skutki uboczne, które mogą się pojawić, to plamienia, krwawienia, obfite miesiączki, nawracające infekcje, bóle brzucha. Większość ze skutków ubocznych, jeśli te w ogóle wystąpią, zanika po kilku miesiącach. Jednak za każdym razem należy je jak najszybciej zgłosić lekarzowi. Implant z kolei zakłada się podskórnie na ramieniu. Nie jest widoczny na zewnątrz, jego działanie jest krótsze, trwa mniej więcej do 3 lat. Skutki uboczne są podobne, jak przy użyciu wkładek wewnątrzmacicznych.
Czy są to lepsze metody niż tabletki antykoncepcyjne?
W mojej ocenie są to zdecydowanie lepsze metody niż te tradycyjne, szczególnie, że przy ich stosowaniu występuje zdecydowanie mniej skutków ubocznych. Wkładka działa wewnątrz jamy macicy na endometrium, nie działa w całym organizmie w przeciwieństwie do tabletek antykoncepcyjnych. Implant z kolei działa w całym organizmie, ale ma dużo mniej działań niepożądanych niż tabletki. Poza tym w przypadku tabletek pacjentka musi pamiętać o ich codziennym przyjmowaniu mniej więcej o stałych porach. Także przy okazji wyjazdów musi pamiętać, by zabrać je ze sobą. Kłopot pojawia się, gdy zapomni się o tym. W przypadku nowoczesnych metod, takich jak implanty czy wkładki, tego rodzaju problemy przestają występować.
Tabletki antykoncepcyjne najczęściej zawierają progestagen i estrogen. Zatrzymują owulację, co daje niemal 100% skuteczność (przy regularnym, odpowiednim stosowaniu), jednak oddziałują na cały organizm i powodują wiele skutków ubocznych, jak zatrzymywanie wody w organizmie, zwiększenie łaknienia, czy nawet obniżone libido. Powodują również wzrost ryzyka wystąpienia chorób zakrzepowo-zatorowych. Poza tym szereg leków stosowanych równolegle, obniża skuteczność tabletek antykoncepcyjnych (np. niektóre antybiotyki czy leki przeciwdepresyjne).
Czy wkładki domaciczne i implanony są często stosowane przez kobiety? Które pacjentki decydują się na takie rozwiązanie?
Metody te są coraz częściej stosowane przez kobiety. Myślę, że w większości stosują je młode kobiety, które w najbliższym czasie nie planują mieć potomstwa lub dojrzałe, które już rodziły i nie planują więcej potomstwa. Najczęściej na tego rodzaju rozwiązania decydują się kobiety świadome, które chcą zapewnić sobie skuteczną, bezpieczną, długotrwałą i wygodną antykoncepcję.
W jakim przypadku warto rozważyć akurat te metody antykoncepcji?
Stosowanie wkładek czy implanonów warto rozważyć na przykład w przypadku obfitych bolesnych miesiączek lub gdy nie planuje się zajścia w ciążę przez najbliższe 3-6 lat. Jednocześnie wkładkę lub implant można wyciągnąć w każdej chwili i wtedy działanie jest krótsze.
Czy są przeciwwskazania do stosowania wkładki lub implanonu? Jeśli tak, to jakie?
Niestety nie każda pacjentka może skorzystać z nowoczesnych rozwiązań antykoncepcyjnych. Przeciwwskazaniami są przede wszystkim choroby zakrzepowo-zatorowe oraz choroby piersi. Czasami zdarza się też, że na przykład wkładka zsuwa się lub powoduje mocne bóle brzucha – wtedy szukamy innych rozwiązań dostosowanych do potrzeb i możliwości pacjentki.
Jak wygląda zabieg wszczepienia w przypadku implanonu i założenie wkładki domacicznej?
Oba zabiegi są mało inwazyjne. Implant wczepia się pod skórę na ramieniu w znieczuleniu miejscowym. Całość trwa około 15 minut. Pacjentka musi zgłosić się na kontrolę po 3 miesiącach od zabiegu, a przez kilka dni od wszczepienia implantu stosować dodatkowe zabezpieczenie. Jeśli konieczna będzie wcześniejsza wizyta, lekarz poinformuje o tym pacjentkę. Później warto zgłaszać się na kontrolę mniej więcej co 6-12 miesięcy. Z kolei wkładkę zakłada się w trakcie miesiączki w gabinecie, po uprzednim znieczuleniu szyjki macicy. Około 30 dni po zabiegu należy zgłosić się na pierwszą kontrolę, a później, tak jak wspominałem, regularnie przychodzić do ginekologa skontrolować, czy wkładka jest na odpowiednim miejscu.
Jak przygotować się do tych zabiegów?
Przed umówieniem się na założenie wkładki czy implantu należy zgłosić się do lekarza, aby indywidualnie ustalić jakie badania należy wykonać. Na pewno trzeba zadbać o to, żeby mieć aktualną cytologię. Warto mieć również wykonanie USG piersi, by mieć pewność, że nie pojawiły się żadne zmiany. Na wizycie przed zabiegiem należy zgłosić lekarzowi wszelkie dolegliwości, nieprawidłowości czy infekcje.
Jaki jest koszt zabiegu? Czy coś pacjentka musi kupić we własnym zakresie?
Koszt zabiegu założenia wkładki lub wszczepienia implantu to ok. 1300 złotych. W naszej przychodni Pacjentka nic nie musi kupować we własnym zakresie. Zapewniamy wszystko co jest niezbędne do przeprowadzenia zabiegu, przy zapisywaniu się na wizytę należy uprzedzić o chęci wykonania zabiegu
Dr Jakub Walkiewicz – lekarz ginekolog. Dyplom lekarza uzyskał w 2016 roku na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Od 2018 roku pracuje w Klinice Ginekologii Operacyjnej oraz pełni dyżury na Oddziale Porodowym i w ramach Izby Przyjęć Szpitala Ginekologiczno-Położniczego przy ul. Polnej w Poznaniu na stanowisku lekarz rezydent. Zajmuje się m.in. prowadzeniem ciąży, poradnictwem antykoncepcyjnym, zakładaniem wkładek domacicznych, leczeniem niepłodności, endometriozy, zaburzeń miesiączkowania.
W Centrum Medycznym Scanmed w Poznaniu przy ul. Przemysłowej 46A można zapisać się na wizytę ginekologiczną, wykonać niezbędne badania, jak i sam zabieg założenia wkładki domacicznej lub wszczepienia implantu. Informacji na temat zabiegów i dostępnych terminów udzielają konsultanci infolinii: 12 629 88 00.
